Aralıklar – 1

Müzikte Aralıklar. Müzikte Aralık Nedir? Melodik ve Armonik Aralık Nedir?

Aralık konusu müzikte, özellikle de çok sesli müzikte önemli. Çünkü armoninin temelini oluşturur. Armoni seslerin dikey olarak incelendiği bir müzik kolu. Örneğin “akor” armonik bir kavramdır ve aralıkların birleşiminden oluşur.

Akor nedir, nasıl oluşur?

Aralık kelimesi müzikte iki ses arasındaki uzaklığı belirtmek için kullanılır. İngilizcede “interval”, bir çok başka dilde de benzer kelimelerle ifade edilir. Interval kelimesi Latince “intervellum” kelimesine dayanır.

Aralık kavramı için çeşitli tanımlar yapabiliriz.

1. İki ses arasındaki uzaklık
2. İki ses arasındaki frekans farkı
3. İki perde arasındaki uzaklık (gitarı gözünüzün önüne getirebilirsiniz)
4. İki ses arasındaki yükseklik farkı (kalınlık-incelik)

Aralıkları “melodik” ve “armonik” olarak ikiye ayırabiliriz. İki ses art arda duyulursa/çalınırsa melodik aralık, aynı anda duyulursa/çalınırsa armonik aralık olarak adlandırılır.

Melodik Aralık - Armonik Aralık

Aralık konusu piyanodan yararlanarak anlamaya çalışacağım. Piyano; batı müziğinde kullanılan tampere sistemi en iyi anlayabileceğimiz enstruman. Tampere sistemde 1 oktavlık ses bölümü eşit olarak 12’ye bölünür. Piyano tuşlarına bakacak olursanız, Do notasından diğer Do notasına kadar beyaz ve siyah tuşları saydığınızda toplam 12 tane olduğunu görecekseniz (ikinci do hariç tabiki). Komşu sesler tam ve yarım aralık olarak adlandırılır.

Aralıkları adlandırırken rakamlardan ve bazı kelimelerden yararlanırız, büyük üçlü,  tam beşli,  büyük altılı gibi. Örneğin; Do ve Re sesleri büyük ikili aralık, Do ve Sol sesleri ise  tam beşli aralık olarak adlandırılır. Aşağıda görselde piyano tuşları üzerinde notaları görüyorsunuz. Yanaşık notalar ikili aralık oluştururlar, yanaşık olmayan notalar ise uzaklık derecelerine göre daha büyük rakamlarla ifade edilirler.

Aralıklar

İlk sesimizi Do olarak düşünüp aralıkları ona göre hesaplayalım. Üstte yazan rakamlar aslında bize her şeyi anlatıyor.

Do-Re: İkili aralık
Do-Mi: Üçlü aralık
Do-Fa: Dörtlü aralık
Do-Sol: Beşli aralık
Do-La: Altılı aralık
Do-Si: Yedili aralık
Do-Do (oktav): Sekizli aralık

Dizek üzerinde görmek ve hesaplamak isterseniz aşağıdaki görselden faydalanabilirsiniz.

Do Majör Dizi

Piyano görseline dikkatli bakarsanız sadece beyaz tuşların notaların yazıp o aralıkları isimlendirdiğimizi göreceksiniz. Bir sonraki “aralıklar” konulu dersimizde siyah tuşları da isimlendireceğiz ve büyük, küçük, artık, tam aralıkları öğreneceğiz.

Aralıklar İkinci Bölüm

Görüşmek Üzere

İlgili Makaleler

20 Yorum

    1. Artık dörtlü. Artmış dörtlü de denilir. Duyuluş olarak eksik beşli aralığıyla aynıdır fakat isimlendirirken artık dörtlü demek daha doğru olur.

    2. bu aralık müzikte önemli bir aralıktır 3 tam tondan oluşur. buna eksik(diminished) beşli ya da artık(augmented) dörtlü denir.müzikte önemli bir aralık olmasının nedeni eski çağlarda olan müziğe dayanır. o zamanlar kiliselerde organ adı verilen kilisenin her tarafından yukarı uzanan boruları olan bir müzik aleti vardı günümüzde de kullanılmakta. kilisede bahsettiğiniz fa si aralığı çalınınca insanların ürktüğü söylenir ve bu nedenle o zamanlar bu ses aralığının yasaklandığı söylenir. bu aralığa artı eksik aralık dışında özel bir isim verilmekte buna türkçede şeytan aralığı denir asıl ismi de TRİTONE aralıktır. umarım yanlış bir şey olmamıştır iyi çalışmalar :)

    1. Konuda bahsi gecen melodik araliklar yatay, armonik araliklar ise dikey olarak adlandirilir. Baska bir deyisle; araliklar ustuste yazilirsa dikey, yanyana yazilirsa yatay olurlar.

  1. Bu arada yıldızlara bastım ama 2 tanesi yandı yanlış oldu 5 yıldızın hepsi sizin olsun lutfen 2 ve 3 dersler nerde bu ✌

  2. Merhabalar araliklar 2 nerde nasıl ulaşırım bulamadım Ellerinize sağlık çok güzel olmuş aslım da ben piyano çalıyorum herhalde değişmiyorsun sevgiler

  3. mi diyez ile fa aralığı nasıl yani iki aralık oluyo anlamadım :(((üzgünüm gzl anlattınızda ben anlamadım genede tşk düşünmem lazımm

    1. Mi diyez aynı zamanda Fa notasıdır. Bu şekilde düşündüğümüzde Fa notasının çıkıcı küçük ikilisi Sol bemol, inici küçük ikilisi Mi notası olur.

      Yukarıdaki gibi kabul etmeyip Mi diyez olarak düşünürsek. Mi diyezin çıkıcı küçük ikilisi Fa diyez, inici küçük ikilisi Mi notası olur.

      Mi diyezin çıkıcı küçük ikilisi Fa notası olması gerekmez mi dediğinizi duyar gibiyim. Mi diyez ve Fa notası anarmonik notalardır. Yani isimleri farklıdır ama sesleri aynıdır. Kuramsal olarak Mi diyez ve Fa aralığı yine de ikili aralıktır ve eksik ikili olarak adlandırılır.

      1. Mı diyez ın inici küçük ikilisi re çift diyez olması gerekmez mi.
        Siteniz bir harika.Yemeklerimiz için teşekkürler. Selamlar

      2. Emekleriniz yazacaktım:)) yemeklerimiz yazmışım sözlüğün azizliğine uğradım.selamlar

      3. Evet aynı zamanda Re çift diyez oluyor. Yemekleriniz bölümünü silebilirim isterseniz :)

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Bu site, istenmeyenleri azaltmak için Akismet kullanıyor. Yorum verilerinizin nasıl işlendiği hakkında daha fazla bilgi edinin.