Gitar ve Makamsal Diziler – Hicaz – 2. Bölüm

Gitar, Hicaz Dizisi, Dizi Çalışmaları ve Akorlar.

Bir önceki yazıda Hicaz makamına bir giriş yaptık, Hicaz ailesinden olan Hümayun makamını da inceledik. Diziyi ve makamın seyri ile ilgili çalışmaları çaldık.

Gitar ve Makamsal Diziler – Hicaz – 1. Bölüm

Bu bölümde Zirgüleli Hicaz dizisine bakacağız, La Karar, Mi Karar sesinde hicaz dizileri çalacağız ve Hicaz şarkılarda kullanacağımız akorları öğreneceğiz.

Zirgüleli Hicaz Dizisi

Zirgüleli hicaz; Hicaz beşlisine hicaz dörtlüsü eklenerek oluşturulan bir makam. Diğer hicaz dizilerinden farkı yeden sesinin karar sese yakın olması ve çözülme hissinin bu sayede daha güçlü olması.

Yeden ses ve karar ses de ne diyorsunuz sanırım. Aşağıdaki görselle daha iyi anlayabilirsiniz. Do Majör dizi ile örneklendirelim.

Yeden ses karar sese ne kadar yakınsa, çözülme yani “karara varma / bitiş duygusu” o kadar iyi olur. Minör dizilerde bu konuyu daha iyi anlayabilirsiniz. Daha önce hazırladığım bir yazıya göz atabilirsiniz.

Gitarda La Minör Dizi Çalışmaları

Zirgüleli Hicaza devam edelim. Önce dizinin oluşumuna bakalım.

Zirgüleli Hicaz Seyir Örnekleri

Zirgüleli hicaz 1 oktav dizi ve seyir örnekleri görebilirsiniz aşağıda. Örnek olarak Misirlou şarkısını inceleyebilirsiniz.

Seyir Örneklerini Dinle

Zirgüleli Hicaz Dizisi – Seyir Örnekleri by Musa Çetiner

Hicaz Dizisi Çalışmaları

Sırada Hicaz dizisi ile ilgili çalışmalar var. 1 oktav ve 2 oktav diziler hazırladım. Kapalı pozisyonda olacaklar, yani boş telleri kullanmadan çalacağız. Kapalı pozisyonda olacakları için tek bir pozisyonu öğrendiğinizde aslında başka karar seslerde de hicaz dizisi öğrenmiş olacaksınız. Diziyi La sesinden başlatırsanız La hicaz, Si sesinde başlatırsanız Si hicaz çalmış olacaksınız.

Parmak numaralarına dikkat ederek ve yavaşça çalınız. 4. parmağın çok kullanıldığı pozisyonlarda parmağınızı zorlamamaya dikkat edin.

Hicaz Şarkılarda Kullanılan Akorlar

Hicaz makamında temel akorumuz majör bir akor. 3’lü armoni kurallarına göre bulacağız akorları. İlk akorumuzun majör olması sizi yanıltmasın, majör tondan bahsetmiyoruz. La hicaz dizisinden örnek verelim. Bu dizide 3. derecemiz Do# sesi. Akoru oluştururken 1,3 ve 5. dereceleri kullanmamız gerekli. Aşağıdaki görselle daha iyi anlaşılacaktır.

Bu kurallara dikkat edip La Hicaz dizisindeki akorları bulmak istediğimizde aşağıdaki akor yapıları karşımıza çıkacaktır.

Gördüğünüz gibi hepinizin aşina olduğu akorlar dışında Diminished (dim) ve Augmented (aug) akorlar da karşımıza çıktı. Peki şarkılarda bu akorların hepsini kullanmak zorunda mıyız? Tabi ki hayır. Genelde çoğu hicaz şarkıyı 4 akorla doyurucu bir şekilde çalmak mümkün. Çerçeve içine aldıklarım hicaz şarkılarda sık kullanılan akorlar.

Önemli: Burada bir şeyi hatırlatmak istiyorum. Sözlü şarkıların çoğu özellikle popüler müzikte “Hicaz Hümayun” dizisini kullanıyor. Akor yapılarını bu diziye göre oluşturdum, bilginiz olsun.

Eğer çalacağınız şarkının La Karar sesinde ve “Hicaz Hümayun” olduğuna eminseniz A – Bb – Dm ve Gm akorlarını tereddütsüz deneyebilirsiniz. Aşağıya değişik karar sesler için akorları yazıyorum, işinize yarar umarım. Parantez içine aldıklarım “Hicaz” makamında olduğuna eminseniz kullanacağınız akorlar.

La Hicaz: A – Bb – Dm ( D ) – Gm
Mi Hicaz: E – F – Am ( A ) – Dm
Si Hicaz: B – C – Em ( E ) – Am
Re Hicaz: D – Eb – Gm ( G ) – Cm

Sitedeki Hicaz şarkıları inceleyiniz, aşağıya birkaç bağlantı ekliyorum.

Ayna – Severek Ayrılanlar
Hava Nasıl Oralarda
Muhabbet Bağına Girdim Bu Gece
Hayat Sevince Güzel

Gitar ve Hicaz makamı hakkında anlatacaklarım şimdilik bu kadar. Zaman içerisinde atladığım bazı şeyleri ekleyebilir ve düzeltebilirim. Şimdilik hoşçakalın.