Stüdyo Terimleri ve Müzik Teknolojileri

Stüdyo Terimleri başlığını özellikle koydum. Sadece teknolojik terimler olmayacak, müzikle ilgili bazı terimler de bu yazıda yer alabilir. Bu yazıyı bir makale değil sözlük tarzında düşünebilirsiniz. Aklıma gelen bazı terimleri buraya ekleyeceğim ve zamanla arttıracağım. Harf sırası gözetmiyorum, aklınızda olsun.

İsterseniz Gitar Sözlüğüne de bir göz atabilirsiniz

Müzik Teknolojileri ve Stüdyo Terimleri

ADSR

Stüdyo terimleri deyince aklıma ilk bu başlık geldi. Attack, Decay, Sustain, ve Release. ADSR ise bu kelimelerin baş harflerinden oluşuyor. Bunlar sesin bazı özellikleri.  Ses üreten cihazlarda bu ayarlar karşınıza çıkacaktır. Sesin bazı özellikleri dedim ama doğada duyduğumuz sesleri düşünmeyin. Elektronik olarak üretilen sesten bahsediyoruz. Sinyal diyebiliriz.

Attack: Sesin; başladığı noktadan tepe seviyesine ulaştığı evre.

Decay: Sesin; tepe noktasından uzama evresine geçtiği bölüm.

Sustain: Sesin uzadığı evre.

Release: Sesin azalarak yok olduğu evre.

Bu özellikler kullanılarak, yapay olarak çeşitli sesler elde etmek mümkün. Örneğin; kemanı taklit eden bir ses üretebilirsiniz.

Reverb

Yankılanma demek. Boş bir odada konuştuğunuzda veya boş bir spor salonunda, sesler yankılanır değil mi. Buna müzik teknolojilerinde reverb adı verilir. Stüdyolarda veya ses kayıtlarında sese reverb etkisi vermek için mekanik veya elektronik bazı cihazlar kullanılır.

Spring (yay) reverb terimini duymuşsunuzdur belki. Bazı gitar amfilerinde reverb elde etmek için bu teknik kullanılır. Amfinin içerisinde bulunan yaylar titreştirilerek reverb etkisi oluşturulur.

Dijital reverb ise anlayacağınız üzere elektronik cihazlar ve yazılımlar sayesinde elde ediliyor.

Chorus

Gitar çalan arkadaşlar için önemli bir efekt türü. Bu efektte elektronik sinyaller üzerinde bazı oynamalar yapılarak çeşitli detonasyonlar oluşturulur. Gitar çalanlar bu efektin pedal versiyonunu kullanırlar.

Hücum Kayıt

Grup üyelerinin veya birkaç müzisyenin aynı anda çalıp ses kayıtlarının alındığı müziksel eylem. Örneğin; 3 arkadaş bir araya geldiniz, şarkı çalıp söylediniz ve telefona kaydettiniz. İşte size hücum kayıt.

Kanal Kayıt

Hücum kayıtın aksine her çalgı ve vokalin sesi ayrı ayrı kaydedilir. Kanal kayıt aynı anda olabildiği gibi farklı zamanlarda da olabilir. Yani gitarist çalar, ertesi gün vokal gelir şarkısını söyler vb. Sesler tek tek kaydedildiği için sonrasında üzerinde işlem yapabilme olanağı vardır.

DAW

Dijital Audio Workstation. Ses kayıtlarının dijital olarak kaydedilip, depolanıp sonrasında üzerinde işlemler yapılmasına izin veren sistemin adı. Günümüzde bu iş için bilgisayarlarımızı ve bu iş için üretilen yazılımları kullanıyoruz. Çok sayıda DAW yazılımı var fakat profesyoneller daha çok Cubase, Logic Pro, Pro Tools gibi yazılımları tercih ediyor

Ses Kartı

Bilgisayara harici olarak takılan ve seslerin işlenmesine yarayan cihaz. Günümüzde her bilgisayarın üstünde bir ses çipi var fakat çok eskiden böyle değildi. Müzik dinlemek gibi bir eylemi yapmak için ses kartı bilgisayarın içine ayrı olarak takılırdı. Günümüzde bilgisayarın içine harici takılan ses kartları var fakat daha profesyonel işler için.

Şimdilerde profesyonel/yarı profesyonel ve ev stüdyoları için en tercih edilen yöntem USB ses kartları. Çok fazla marka ve model mevcut. Yapacağınız işin boyutuna göre seçim yapabilirsiniz.

MIDI

Musical Instrument Digital Interface. Yani müzikal cihazlar için dijital arayüz. Dijital müzik cihazlarının birbirleri arasında iletişim kurmaları için 80’lerde geliştirilen bir protokol. Eskiden bu arayüzün kendine özel bir kablosu olurdu. Şimdi arasanız bulamazsınız muhtemelen. Günümüzde artık midi için usb arayüzü kullanılıyor. Bu arada midi kablosu ortadan kalkmış olabilir fakat midi hala bir standart.

MIDI Klavye

Midi standartında çalışan tuşlu bir müzik cihazı. Müzik çalgısı demedim çünkü bu ses üreten bir cihaz değil var olan sesleri midi arayüzünden yöneten bir cihaz. Dijital orglarla karıştırmayın.

ASIO

Audio Stream Input/Output. Bir gitar amfisine gitarınızı takıp çalmaya bağladığınızda sesi direkt olarak duyarsınız, hiç geçikme olmaz. Gitarınızı bilgisayara bağlayıp DAW yazılımı üzerinden ses almaya çalıştığınızda ise gecikme olur. Çaldıktan neredeyse 1 saniye sonra sesi duyarsınız. ASIO protokolu bunu engeller.

Profesyonel ses kartlarında ASIO için ayarlar bulunur. Profesyonel ses kartınız yoksa bilgisayarınıza ASIO4All yazılımını yükleyerek yazılımsal olarak gecikme sorununu çözebilirsiniz.

Stüdyo Terimleri Başlığına Eklemeler Yapacağım Zamanla.